وقتی عماد افروغ در پارک ملت قدم می زند !

برنامه دیشب پارک ملت با حضور عماد افروغ ، نماینده مجلس هفتم رنگ و بویی به شدت سیاسی به خود گرفت.

هر چند شهیدی فر که خود با دعوت افروغ غائله را به پا کرده بود به خاطر محکم نبودن ریشه ی برنامه نوپای پارک ملت هم که شده تلاش کرد مسیر سخنان افروغ را تغییر دهد ، اما افروغ با صراحت لهجه خود در فرصت نصفه و نیمه ای که آنتن در اختیارش قرار داده بود  دغدغه های همیشگی اش را گفت و شد آن چه شد…

در این میان و با عنایت به برنامه شب گذشته می توان چند نکته را ذکر کرد :

1- عماد افروغ از ابتدای برنامه به شدت تلاش می کرد ، واژه "روشن فکر" را به خود  نسبت دهد و با بیان این که روشن فکری وظیفه انبیاست ، از این که جامعه فعلی ایران در دست روشن فکران نیست به شدت انتقاد کرد. "من" گفتن های افروغ به شدت آزار دهنده بود و در ضمن تاکید بسیار او بر واژه روشن فکری ظاهرا نشان از بروز جلوه جدیدی از مدعیان روشن فکری در ایران ، چه آنان که تحصیلات شان را در غرب گذرانده اند (مثل خود افروغ) و چه آنان که تحصیلات آکادمیک داخلی شان را نیز به سختی طی کرده اند (مانند علی مطهری) در حال شکل گیری است که وجه مشترک آنان انتقادهای تند و تیز به ساختارهای حاکمیت است. این طیف روشنفکران در کنار روشنفکران دیگر ایرانی که ولایت الهی را مبنای ایدئولوژیک خود در جامعه شناسی و نقد درون گفتمانی انقلاب می دانند (امثال رحیم پور ازغدی ، حمید پارسانیا ، حسین کچوییان ، حسن عباسی و…)  در مقابل طیف روشن فکران دوران اصلاحات که عمده انتقادات شان متوجه اصل حاکمیت اسلام و نظام اسلامی بود ، نشانه پیش رفت نظام اسلامی ایران در بحث های ایدئولوژیک و ساختاری است. خاصه این که چیزی که میان این طیف جدید روشن فکر مشترک است ، تجدد ستیزی به معنای غربی کردن ایران است.

2- اما آن چه افروغ در این گفت و گو مطرح کرد ، یعنی بررسی ساختارهای غلط اجتماعی و لزوم ایجاد نهادهای پاسخ گو و تحول به سوی آرمانی تر شدن جامعه  ، چیزی بود که توقع شنیدن غیر از این را هم نمی توان از یک روشن فکر داشت . اگر رسانه ملی افروغ را به پارک ملت دعوت کرده بود تا مثل بقیه برنامه های پارک ملت از زندگی روزمره و نقل خاطراتش استفاده کند ، اشتباه بزرگی مرتکب شده بود که در نکته بعد بررسی می کنم، اما شیوه ابراز انتقادها از سوی افروغ که به صورت مسلسل وار مطرح می شد  - هر چند شخصا بخشی از آن ها را قبول دارم -  در موقعیت یک برنامه غیر تخصصی عامه پسند درست نبود . البته افروغ همان ابتدای گفت و گو نیز تشریح کرد که مصلحت گرایی در جامعه ما مانع پیشرفت شده است و با بیان این مطلب اعتقاد خود مبنی براین که "هر زمان ، هر حرفی را که به گمان مان آمد درست است باید بگوییم"  را نشان داد .  حرف ولو درست را اما باید در جای درست زد و گرنه با ایجاد جنجال ها و سوء تفاهم های بیهوده ، فضای کشور دچار درگیری ها و آشفتگی های غیر ضروری خواهد شد. این مصلحت گرایی مبتنی بر حقیقت گرایی امری است که نه تنها مذموم نیست بلکه ، رهبر معظم انقلاب بارها رعایت مصلحت بر مبنای منطق را سبب آرامش و وحدت در فضای سیاسی کشور دانسته اند و حتی در شهریور ماه سال گذشته و در دیدار با خبرگان رهبری ، برخی "گفتن ها"ی بی جا  و بدون رعایت مصالح و از سوی دیگر برخی "سخن نگفتن ها"ی بی جا و مصلحت اندیشانه را مانع رفع غبار فتنه دانستند.

شاید عماد افروغ جامعه شناس خوبی باشد ، اما هیچ گاه موقعیت شناس خوبی نبوده است. (اگر مواضع بعد و قبل از انتخابات 88 افروغ را بررسی کنید نیز همین را نشان می دهد) از آن جا که موقعیت شناسی مهم ترین مولفه ورود به سیاست است ، مهره هایی مانند افروغ هرگز در شطرنج سیاست درجای خود بازی نخواهند کرد و تنها منجر به هزینه خواهند شد . لذا باید خدا را شکر کرد که عماد افروغ در تصمیمی به جا نامزد ورود به مجلس نشد تا سازوکاری مانند جبهه متحد اصول گرایان که به جای خلوص بر وحدت و شمول گسترده تاکید دارد ، با حمایت خود وی را وارد مجلس بعدی کند که در آن صورت همانند رفیق دیرینه اش "علی مطهری" منجر به هزینه بر اثر ابراز تحلیل های بدون رعایت مصلحت می گردید …

3- اما مهم ترین موردی که باید اشاره کرد ، تحلیل هدف سازمان صدا و سیما از دعوت افروغ بود . شاید صدا و سیما  در ظاهر در راستای شور آفرینی در آستانه انتخابات مجلس می خواهد نظرات مختلف در رسانه ملی حضور یابند ، اما حتی اگر حقیقتا همین هدف را دارد ، اما برای گزینش افراد در برنامه های مختلف به شدت بی دقت است .

صدا و سیما توجه نمی کند که جامعه شناسی مانند افروغ نظرات کارشناسی دارد ونظراتی مثل لزوم ایجاد ساز و کار برای نظارت بیشتر بر رهبری نظام ، لزوم حضور روشن فکران دانشگاهی در مجلس خبرگان رهبری ، عدم استقلال حوزه های علمیه در شرایط فعلی و ضرورت پافشاری فقهای حوزه برای مستقل شدن از حاکمیت و حتی آمادگی برای هزینه دادن در این راه ،  انتقاد از ساز و کارهای شورای نگهبان و روند فعلی انتخابات مجلس ، اصرار بر این که در ایران در شرایط فعلی آزادی بیان مطلوب وجود ندارد ، تصریح بر شکست خوردن طرح هدف مند کردن یارانه ها و سایر مواردی که افروغ مطرح کرد نه تنها به ایجاد شور سیاسی در آستانه انتخابات منجر نمی شود بلکه  به ایجاد بدبینی مردم نسبت به حاکمیت ، دولت و حتی انتخابات مجلس منجر می شود.

این صحبت ها حرف هایی نیست که کف یک برنامه عمومی شبانه که با توجه به اسمش مانند یک پارک ، محل حضور تمام قشرهای مردم است ، آن هم در این برهه مهم مطرح شود و قطعا نیازمند یک برنامه تخصصی در شبکه چهار است تا این نظرات مطرح و بررسی و نقد صورت گیرد. 

آن چه مسلم است این که صدا و سیما در شرایطی که به درخواست رهبر معظم انقلاب مبنی بر استمرار مناظره های تلویزیونی پشت کرد و برنامه هایی مانند دیروز ، امروز ، فردا را به تعطیلی کشید و حتی به برنامه های تخصصی مانند "راز" نادر طالب زاده به دید مزاحم نگاه کرد ، هر از گاهی این تیپ های متفاوت را در تلویزیون دعوت می کند تا با ارائه نظرات متفاوت در یک برنامه پر سر و صدا فضای کشور چند روزی ملتهب شود (مثل سخنان جنجالی آزاده نامداری یا حضور دانشجویان انجمن اسلامی غیر قانونی دانشگاه تهران و…)  و آن گاه است که صدا و سیما در انتهای یک بازی خودساخته ادعا می کند که "دیدید گفتیم هنوز ظرفیت مناظره ها و اعلام نظرات متفاوت در فضای صدا و سیما وجود ندارد" . و سپس با خیال آسوده مسیر کج خود را در پیش می گیرد تا ما سوال همیشگی مان را از رسانه داشته باشیم که فاین تذهبون ؟…

منبع : وبلاگ سرلوحه های موج چهارم